Olay Hikâyesi ile Durum Hikâyesinin Farkı

Olay hikâyesi ve durum hikâyesi, edebiyat türleri arasında yer alan iki farklı hikâye türüdür. Olay hikâyesi, bir olayın gelişimini, sonuçlarını ve etkilerini anlatan hikâye türüdür. Durum hikâyesi ise, belirli bir zamanda ve mekânda yaşanan bir durumu, karakterlerin duygu ve düşüncelerini ön plana çıkararak anlatan hikâye türüdür.

Olay Hikâyesinin Özellikleri

• Olay hikâyelerinde, genellikle bir olay anlatılır. Bu olay, hikâyenin başlangıcında yer alır ve hikâyenin sonunda sonuçlanır.
• Olay hikâyelerinde, merak unsuru ön plandadır. Hikâye okuyucuyu meraklandırmalı ve onun merakını sona kadar canlı tutmalıdır.
• Olay hikâyelerinde, zaman ve mekân unsurları önemlidir. Hikâyenin geçtiği zaman ve mekân, hikâyenin konusunu ve olay örgüsünü etkilemelidir.
• Olay hikâyelerinde, karakterler genellikle tek boyutlu ve tipleştirilmiş olarak karşımıza çıkar.

Olay Hikâyesi Örnekleri

• Reşat Nuri Güntekin’in “Çalıkuşu” hikâyesi, bir aşk hikâyesi olarak öne çıksa da, aynı zamanda bir olay hikâyesidir. Hikâyede, Feride’nin İstanbul’dan Anadolu’ya sürgün edilmesinin ardından yaşadığı olaylar anlatılır. Hikâyenin sonunda, Feride ve Kamran’ın kavuşması, hikâyenin olay örgüsünü tamamlar.
• Halit Ziya Uşaklıgil’in “Bir Ölünün Defteri” hikâyesi, bir gerilim hikâyesi olarak öne çıkmaktadır. Hikâyede, bir cinayetin ardından yaşanan olaylar anlatılır. Hikâyenin sonunda, cinayetin kimin tarafından işlendiğinin ortaya çıkması, hikâyenin olay örgüsünü tamamlar.

Durum Hikâyesinin Özellikleri

• Durum hikâyelerinde, bir olaydan ziyade, belirli bir zamanda ve mekânda yaşanan bir durum anlatılır.
• Durum hikâyelerinde, merak unsuru ön planda değildir. Hikâye, okuyucuyu meraklandırmaktan ziyade, onun duygu ve düşüncelerini harekete geçirmeyi amaçlar.
• Durum hikâyelerinde, zaman ve mekân unsurları, olay hikâyelerinde olduğu kadar önemli değildir. Durum hikâyeleri, genellikle belirli bir zaman ve mekânda geçer.
• Durum hikâyelerinde, karakterler genellikle çok boyutlu ve gerçekçi olarak karşımıza çıkar.

Durum Hikâyesi Örnekleri

• Sabahattin Ali’nin “Kürk Mantolu Madonna” hikâyesi, bir aşk hikâyesi olarak öne çıksa da, aynı zamanda bir durum hikâyesidir. Hikâyede, Raif Efendi’nin Maria Puder ile olan aşkı anlatılır. Hikâyenin sonunda, Raif Efendi’nin Maria Puder ile olan aşkının tamamlanamaması, hikâyenin durumunu ortaya koyar.
• Oğuz Atay’ın “Yer Demir Gök Bakır” romanı, bir dönem romanı olarak öne çıksa da, aynı zamanda bir durum hikâyesidir. Romanda, 1950’li yıllarda Türkiye’de yaşanan toplumsal ve siyasal olaylar anlatılır. Romanın sonunda, 1950’li yılların Türkiye’sinin durumu ortaya koyulur.

Olay Hikâyesi ile Durum Hikâyesinin Farkları

Olay hikâyesi ile durum hikâyesi arasındaki temel farklar şunlardır:

• Olay hikâyelerinde bir olay anlatılırken, durum hikâyelerinde belirli bir durum anlatılır.
• Olay hikâyelerinde merak unsuru ön plandayken, durum hikâyelerinde merak unsuru ön planda değildir.
• Olay hikâyelerinde zaman ve mekân unsurları önemlidirken, durum hikâyelerinde zaman ve mekân unsurları o kadar önemli değildir.
• Olay hikâyelerinde karakterler genellikle tek boyutlu ve tipleştirilmiş olarak karşımıza çıkarken, durum hikâyelerinde karakterler genellikle çok boyutlu ve gerçekçi olarak karşımıza çıkar.

Olay hikâyesi ve durum hikâyesi, edebiyatın önemli iki hikâye türüdür. Her iki tür de, farklı amaçlarla yazılmış ve farklı anlatım teknikleri kullanılmıştır.