Kur’an-ı Kerim’de adalet, İslam’ın temel prensiplerinden biri olarak vurgulanır ve pek çok ayette detaylı bir şekilde ele alınır. Adalet, hem Allah’ın sıfatlarından biri olarak tanımlanır hem de müminlerin günlük yaşamlarında uygulamaları gereken bir erdem olarak teşvik edilir. İşte Kur’an’da adaletle ilgili bazı önemli noktalar ve ayetler:
1. Allah’ın Adil Olması
Kur’an’da Allah’ın adil olduğu ve hiç kimseye haksızlık yapmadığı vurgulanır:
- Nisa Suresi, 40. Ayet: “Şüphesiz Allah, zerre kadar bile zulmetmez. Zerre kadar iyilik de olsa, onu kat kat artırır ve kendi katından büyük bir mükafat verir.”
2. Adil Olmanın Emredilmesi
Müminlerin adil davranmaları, hak ve hukuka riayet etmeleri emredilir:
- Nisa Suresi, 135. Ayet: “Ey iman edenler! Kendiniz, anne-babanız ve en yakınlarınız aleyhine bile olsa Allah için hakkı ayakta tutarak adaleti yerine getiren kimseler olun. Haklarında konuştuğunuz kimseler zengin veya fakir de olsalar Allah onlara daha yakındır. Heveslerinize uyarak haktan sapmayın. Eğer dilinizi eğip bükerseniz veya adaletten kaçınırsanız, şüphesiz Allah yaptıklarınızdan haberdardır.”
3. Düşmanlara Karşı Adalet
Adalet, sadece dostlar ve yakınlar için değil, düşmanlara karşı da uygulanmalıdır:
- Maide Suresi, 8. Ayet: “Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa duyduğunuz kin, sizi adaletsizliğe sevk etmesin. Adaletli olun; bu, takvaya daha yakındır. Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan haberdardır.”
4. Tartıda ve Ölçüde Adalet
Alışverişte ve ticarette adil olmak, hile yapmamak ve dürüst davranmak da vurgulanır:
- En’am Suresi, 152. Ayet: “Ölçüyü ve tartıyı tam adaletle yapın. Biz hiç kimseye gücünün yettiğinden fazlasını yüklemeyiz. Konuştuğunuz zaman, yakınlarınız dahi olsa, adil olun ve Allah’a verdiğiniz sözü yerine getirin. İşte düşünüp öğüt alasınız diye size bunları emretti.”
5. Hüküm Verirken Adalet
Yöneticilerin, hakimlerin ve toplum liderlerinin adaletle hükmetmeleri gerektiği belirtilir:
- Nisa Suresi, 58. Ayet: “Allah size, emanetleri ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor. Allah size ne güzel öğüt veriyor! Şüphesiz Allah işitendir, görendir.”
6. Toplumsal Adalet
Toplumda adaletin sağlanması, zayıf ve mazlumların haklarının korunması önemle belirtilir:
- Hadid Suresi, 25. Ayet: “Andolsun, Biz elçilerimizi açık delillerle gönderdik ve insanların adaleti ayakta tutmaları için onlarla birlikte kitabı ve mizanı indirdik…”
7. Adaletin Takvaya Yakın Olması
Adaletin, takva ile yakın ilişkisi vurgulanır ve adaletli olmanın Allah’a yakınlaştıracağı belirtilir:
- Hucurat Suresi, 9. Ayet: “Eğer müminlerden iki grup birbirleriyle savaşırlarsa, aralarını düzeltin. Şayet biri diğerine saldırırsa, saldıran taraf Allah’ın emrine dönünceye kadar onlarla savaşın. Eğer dönerse, artık aralarını adaletle düzeltin ve adil davranın. Şüphesiz Allah, adaletle davrananları sever.”
Sonuç
Kur’an-ı Kerim’de adalet, müminlerin hayatlarında titizlikle uygulamaları gereken temel bir ilkedir. Adalet, sadece bireysel davranışlarda değil, toplumsal ilişkilerde, ticarette, hüküm vermede ve genel olarak her türlü insan etkileşiminde önemli bir yer tutar. Adil davranmak, Allah’ın rızasını kazanmak için gerekli olduğu gibi, toplumun barış ve huzur içinde yaşaması için de elzemdir. Kur’an’ın bu öğütleri, müminlere adil ve dürüst bir yaşam sürmeleri için rehberlik eder.