XIX. YY Osmanlı Devleti
- 1798’de Napolyon Mısır’ı işgal etti.
- Cezzar Ahmet Paşa Nizam-ı Cedid ile Akka’da Fransız’ı mağlup etti.
- 1801’de “El Aris” antlaşmasıyla Fransa Mısır’dan çekildi.
- 1802’de Paris Antlaşması ile Mısır’ın Osmanlı Devleti’ne ait olduğu kabul edildi.
- 1804’te Kara Yorgi önderliğinde Sırplar isyan etti ancak isyan bastırıldı.
- 1806’da Osmanlı-Rus Savaşı başladı.
- 1807’de Fransa ile Rusya, Osmanlı Devleti’nin topraklarını paylaştı. “Tilsit Antlaşması” imzalandı.
- 1809’da Osmanlı Devleti ile İngiltere arasında Kale-i Sultaniye (Çanakkale) Antlaşması imzalandı.
- 1812’de Osmanlı Devleti ile Rusya arasında “Bükreş Antlaşması” imzalandı. Sırplar ilk imtiyaz elde eden topluluk oldu.
- 1815’te Avusturya Başbakanı Kont Meternik başkanlığında Viyana Kongresi toplandı. İlk defa Rus Çarı I. Aleksandr “Şark Sorunu” nu gündeme getirdi. Dünyanın neresinde olursa olsun ulusal isyanların bastırılacağı, Fransa’nın ortadan kaldırdığı krallıkların yeniden kurulacağı kararı alındı. Böylece Avrupa’da Restorasyon Dönemi başladı.
- 1820’de Rus General Aleksandr İpsilanti tarafından “Filiki Eterya Cemiyeti” kuruldu. Eflak’ta Rumlar ayaklanarak isyan bastırıldı.
- 1821’de Mora’da Yunan İsyanı başladı.
- 1822’de II. Mahmut Mora’ya ordu gönderdi.
- 1827’de Navarin Olayı yaşandı. İngiltere, Fransa ve Rusya Navarin’de Osmanlı Donanması’nı yaktı.
- 1828’de Osmanlı-Rus Savaşı başladı.
- 1829’da Edirne Antlaşması imzalandı. Sırplar özerklik kazandı, Yunanlar bağımsız oldu.
- 1827-1828: Osmanlı-Rus Savaşı başladı. Rusya kazandı.
- 1829’da Rusya ile Osmanlı Devleti arasında “Edirne Antlaşması” imzalandı. Bu antlaşma ile Sırplar özerk hale gelirken Yunanlar bağımsız hale geldi.
- 1833’te Mehmet Ali Paşa’nın ordusu Kütahya’ya kadar geldi. Mehmet Ali Paşa ile Osmanlı arasında “Kütahya Antlaşması” imzalandı. İngiltere ve Fransa’ya güvenmeyen Osmanlı Devleti Rusya’dan yardım istedi. Bunun üzerine Rusya ile 8 yıllığına “Hünkar İskelesi Antlaşması” imzalandı.
- 1838’de Osmanlı Devleti İngiltere ile “Balta Limanı Ticaret Antlaşması” imzalandı. Osmanlı Devleti Mısır Sorunu’nun çözümünde İngiltere’nin desteğini alabilmek amacıyla İngiltere’ye verdiği kapitülasyonları genişletti. İç gümrük vergisi kaldırıldı, gümrük vergisi oranları düşürüldü. Böylece Osmanlı Devleti’nin ekonomisi dışa bağımlı hale geldi.
- 1839’da Osmanlı Devleti Mehmet Ali Paşa ile Nizip Savaşı’nı yaptı ancak yine kaybetti. (Nizip Savaşı sırasında II. Mahmut verem olup öldü)
- 1839’da Mısır Sorunu’nun çözümü için Londra Konferansı toplandı. Böylece Mısır sorunu uluslararası bir sorun haline geldi.
- 1839’da II. Mahmut’un ölümü üzerine oğlu Abdülmecit padişah oldu. II. Mahmut’un ölümüyle birlikte Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Dönemi başlamış oldu.
- 1839’da Londra Konferansı sonucunda “Tanzimat Fermanı” ilan edildi.
- 1840’ta Londra Konferansı sonunda imzalanan protokol ile Mısır Sorunu çözüldü. Mısır, Osmanlı’ya bağlı kalacak.
- 1853-1856 Kırım Savaşı yaşandı.
- 1856’da “Paris Antlaşması” imzalandı. Osmanlı Devleti bir Avrupa Devleti sayılacak ve toprak bütünlüğü Avrupalı Devletlerin koruyuculuğu altında olacak.
- 1856’da Islahat Fermanı ilan edildi.
- Ruslar Osmanlı Donanması’nı yaktı, Sinop’ta. Rusya İstanbul’a doğru ilerlemeye başladı. Bunun üzerine İngiltere ve Fransa Osmanlı’nın yanında savaşa girdi, ardından da Piyemonte Krallığı Osmanlı yanında savaşa girdi.
- NOT: İlk defa Osmanlı Devleti bu savaşta İngiltere’den borç aldı. (Sultan Abdülmecit)
- NOT: İlk defa Kırım, Viyana arası telgraf hattı kuruldu. (serhattin)
- 1854’te İngiltere ve Fransa arasında Kırım Savaşı sırasında “Paris Antlaşması” imzalandı.
- 1856’da “Islahat Fermanı” ilan edildi.
19. Yüzyıl Osmanlı Devleti Tarihi (Özet)
1798: Napolyon’un Mısır’ı işgali.
1801: “El Aris” Antlaşması ile Fransa’nın Mısır’dan çekilmesi.
1802: Paris Antlaşması ile Mısır’ın Osmanlı’ya ait olduğunun kabul edilmesi.
1804: Kara Yorgi önderliğinde Sırp İsyanı (başarısızlıkla sonuçlandı).
1806-1812: Osmanlı-Rus Savaşı.
1807: Tilsit Antlaşması (Fransa ile Rusya arasında, Osmanlı Devleti’nin topraklarının paylaşılması).
1809: Kale-i Sultaniye (Çanakkale) Antlaşması (İngiltere ile Osmanlı arasında).
1812: Bükreş Antlaşması (Osmanlı-Rus Savaşı’nı sonlandıran antlaşma, Sırplar özerklik kazandı).
1821-1830: Yunan İsyanı ve bağımsızlık süreci.
1826: Vaka-i Hayriye (Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması).
1827: Navarin Olayı (Osmanlı donanmasının İngiltere, Fransa ve Rusya tarafından yakılması).
1828-1829: Osmanlı-Rus Savaşı (Edirne Antlaşması ile sona erdi).
1830: Cezayir’in Fransızlar tarafından işgali.
1833: Kütahya Antlaşması ve Hünkar İskelesi Antlaşması (Rusya ile savunma işbirliği).
1839: Tanzimat Fermanı’nın ilanı (Osmanlı Devleti’nde modernleşme hareketinin başlangıcı).
1839-1841: Mısır Sorunu (Mehmet Ali Paşa İsyanı ve Londra Konferansı ile çözümlenmesi).
1853-1856: Kırım Savaşı (Osmanlı, İngiltere ve Fransa’nın Rusya’ya karşı savaşı).
1856: Islahat Fermanı’nın ilanı (Gayrimüslim haklarının genişletilmesi).
1876: Birinci Meşrutiyet’in ilanı ve Kanun-i Esasi (ilk Osmanlı anayasası).
1877-1878: 93 Harbi (Osmanlı-Rus Savaşı, Berlin Antlaşması ile sona erdi).
1881: Düyun-u Umumiye’nin kurulması (Osmanlı Devleti’nin borçlarını denetlemek amacıyla).
1882: İngiltere’nin Mısır’ı işgali.
1908: İkinci Meşrutiyet’in ilanı (Jön Türkler ve İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin baskısıyla).
Bu maddeler, 19. yüzyıl Osmanlı Devleti tarihinin önemli olaylarını özetlemektedir. Her biri, Osmanlı Devleti’nin siyasi, askeri ve sosyal alanlarda yaşadığı değişim ve dönüşümleri yansıtmaktadır.