Paslanma nedir?

Paslanma, demir ve çelik gibi metal yüzeylerin oksijen ve suyla tepkimeye girmesi sonucunda oluşan bir korozyon (aşınma) sürecidir. Bu tepkimenin sonucunda demir oksit (Fe₂O₃) olarak bilinen kırmızımsı kahverengi bir madde oluşur. Paslanma, özellikle demir içeren maddelerde yaygın olarak gözlemlenir ve zamanla metalin zayıflamasına ve yapısının bozulmasına yol açar.

Paslanma süreci şu şekilde gerçekleşir:

1. Metal yüzeyi, atmosferdeki oksijenle temas eder.
2. Metalin yüzeyi, su (veya nem) ile birleştiğinde elektrokimyasal bir reaksiyon başlar.
3. Bu reaksiyon sonucunda demir, oksijenle birleşerek demir oksit oluşturur ve bu madde pas olarak adlandırılır.

Paslanmanın Zararları

• Malzemenin Zayıflaması: Paslanma, metalin içine doğru ilerleyerek malzemenin dayanıklılığını azaltır.
• Görünümün Bozulması: Paslanan yüzeyler estetik açıdan hoş görünmez.
• Fonksiyon Kaybı: Paslanma, metalin hareketli parçalarının sıkışmasına ve işlevini kaybetmesine neden olabilir.

Paslanmayı Önleme Yolları

• Kaplama: Metal yüzeylerin boya, yağ veya galvaniz gibi koruyucu tabakalarla kaplanması.
• Paslanmaz Çelik Kullanımı: Paslanmaya karşı dayanıklı olan paslanmaz çelik gibi malzemelerin tercih edilmesi.
• Korozyon İnhibitörleri: Paslanmayı yavaşlatan kimyasal maddelerin kullanılması.
• Kurutma: Metal yüzeylerin nemden uzak tutulması.
• Anode Koruma: Metal yüzeye bir elektrik akımı uygulanarak paslanmanın önlenmesi.

Günlük Hayatta Paslanma Örnekleri

• Araba gövdesi: Özellikle deniz kenarında yaşayanların arabalarında daha sık görülen bir durumdur.
• Demir kapı ve pencereler: Uzun süre boyanmayan veya bakımı yapılmayan demir kapı ve pencerelerde paslanma oluşabilir.
• Tava ve tencere: Sürekli ısıl değişimlere maruz kalan tava ve tencerelerde paslanma görülebilir.

Özetle, paslanma, demirin doğal bir süreç olan oksidasyonuna bağlı olarak meydana gelen bir bozulmadır. Bu süreç, malzemenin ömrünü kısaltır ve kullanımını zorlaştırır. Bu nedenle paslanmayı önlemek için çeşitli yöntemler kullanılır.