Selahaddin Eyyubi ve Kudüs’ün Fethi
Giriş
Selahaddin Eyyubi, tarih boyunca “Kudüs Fatihi” olarak anılan, İslam dünyasının en önemli liderlerinden biridir. Tam adı el-Melik el-Nasır Selah el-Dünya ve’l-Din Ebu’l Muzaffer olan Selahaddin, 1137 yılında Bağdat’ın kuzeyinde bulunan Tıkrit Kalesi’nde dünyaya gelmiştir. Selçukluların Tıkrit valisi Necmeddin Eyyub’un oğlu olan Selahaddin, güçlü bir siyasi ortamda büyüyerek eğitim almış ve bir şehzade gibi yetiştirilmiştir.
Selahaddin’in Yükselişi
Selahaddin, babası Necmeddin Eyyub’un Nureddin Zengi’nin himayesinde görev almasıyla siyasi hayata adım atmıştır. Amcasının vefatının ardından Mısır’daki ordu kumandanlığına atanmış ve Fatımi halifesinin veziri olma sorumluluğunu üstlenmiştir. Bu dönemde Selahaddin, Mısır ve çevresindeki bölgeleri etkili bir şekilde yönetmiş, Haçlılar ve Bizanslılarla çeşitli mücadelelere girişmiştir. Nureddin Zengi, Kudüs’ü fethetme hedefini gerçekleştiremeden vefat edince, Selahaddin bu kutsal görevi üstlenmiştir.
Hıttin Savaşı ve Kudüs’ün Fethi
Selahaddin, 1179 yılında Merciuyun Savaşı’nı kazanarak Haçlılara karşı önemli bir üstünlük elde etmiştir. Hemen ardından, Kudüs Haçlı Krallığı’na bağlı Fransız şövalye Guy de Lusignan ve onun adamı Renaud de Chatillon ile bir anlaşma yapmıştır. Bu anlaşma, Müslüman ticaret kervanlarına saldırılmamasını öngörüyordu. Ancak Chatillon’un bir Müslüman kervanına saldırması, anlaşmanın ihlaline neden oldu ve Selahaddin intikam almak için harekete geçmeye karar verdi.
Selahaddin, askerlerini Dımaşk’ın güneyindeki Re’sulma ordugâhına yerleştirmiş, ardından Haçlılara karşı sefer hazırlıklarına başlamıştır. 23 Rebiulahir 583 (4 Temmuz 1187) tarihinde, Kefer-Sebt’te bulunan Haçlı birliklerine ok yağmuruna tutarak dikkatlerini üzerine çekmiştir. Haçlıların karşılık vermemesi üzerine, Selahaddin muharip birliklerine sabit kalmalarını emretmiş ve hassa askerleriyle iç kaleye ilerlemiştir.
Su İhtiyacı ve Savaş Stratejisi
Selahaddin, Haçlılarla yapılacak savaşta tedbirli davranarak su kuyularını kontrol altına almıştır. Bu strateji, Haçlı ordusunun susuz kalmasını ve moral kaybetmesini sağlamıştır. Hıttin köyü yakınlarında savaşa hazırlanan Haçlılar, susuzluktan ve yorgunluktan tükenirken, Selahaddin’in ordusu savaş hazırlıklarına devam etmiştir.
25 Rebiulahir sabahı, Haçlı ordusu harekete geçmiş, ancak Selahaddin’in ordusu tarafından yoğun bir ok yağmuruna maruz kalmışlardır. İki ordu arasında şiddetli çatışmalar yaşanırken, Sultan Selahaddin’in askerleri, komutanlarının cesaretlendirmesiyle saldırıya geçmiş ve Haçlı ordusunu yararak ilerlemiştir.
Savaşın Sonuçları
Hıttin Savaşı’nın sonunda Selahaddin, Kral Guy ve Renaud de Chatillon’un da aralarında bulunduğu birçok esir almıştır. Selahaddin, esirlere iyi davranmış, ancak Renaud’u anlaşmaya uymadığı için kendi elleriyle öldürmüştür. Savaşın anısına, Guy de Lusignan’ın esir edildiği tepeye küçük bir bina inşa ettirerek adını Kubbbetu’n Nasr koymuştur.
Selahaddin’in Mirası
Selahaddin Eyyubi, sadece bir asker olarak değil, aynı zamanda bir devlet adamı ve mütefekkir olarak da tanınmaktadır. Arapça, Türkçe, Farsça ve Kürtçe dillerini bilen Selahaddin, ilim ve imar faaliyetlerine büyük önem vermiş, birçok medrese, köprü, kale, hamam ve cami inşa ettirmiştir. 1193 yılında Dımaşk’ta vefat eden Selahaddin, Türk-İslam tarihinin en tanınan kahramanlarından biri olarak kalmıştır.
Sonuç
Selahaddin Eyyubi’nin Kudüs’ü fethetmesi, sadece askeri bir başarı değil, aynı zamanda İslam dünyası için büyük bir moral kaynağı olmuştur. Kudüs Fatihi olarak anılan Selahaddin, tarih boyunca Müslümanların gönlünde önemli bir yere sahip olmuş, adalet anlayışı ve liderlik özellikleriyle örnek bir lider olarak tanınmıştır. Selahaddin Eyyubi’nin mirası, günümüzde de pek çok insan için ilham kaynağı olmaya devam etmektedir.