Aptallaştıran Eğitim Kitap İncelemesi
Kitap Bilgileri
- Aptallaştıran Eğitim, Pedagoji Yayınevi, 2022, 128 sayfa
- Yazar: John Taylor Gatto
- Değerlendiren: Yavuz Kaya, Pamukkale Üniversitesi
John Taylor Gatto Hakkında
John Taylor Gatto (1935-2018), Amerikan eğitim sistemine eleştirel bakış açısıyla tanınan bir eğitimci ve yazardır. 30 yıl öğretmenlik yapmış, üç kez New York Yılın Öğretmeni seçilmiş ve öğretmenliği bıraktıktan sonra eğitim sistemi üzerine düşüncelerini kitaplaştırmıştır. Aptallaştıran Eğitim ve Amerikan Eğitiminin Yeraltı Tarihi gibi kitaplarıyla geniş bir okur kitlesine ulaşmıştır.
Kitap İçeriği ve Ana Fikirleri
Eğitim Sistemi Eleştirisi
Gatto, kitabında Amerikan eğitim sistemini sert bir dille eleştirir ve mevcut sistemin çocukları düşünsel olarak bağımlı hale getirdiğini savunur. Özellikle öğrencilerin sınıf ve numaralarla ayrılması, okul zillerinin öğrencilerin odaklanma becerilerini olumsuz etkilemesi, öğrencilere değerler kazandırmak yerine belirli bir düzenin parçası olmaya zorlaması gibi konular üzerinde durur.
Gatto’nun Ana Eleştirileri
- Karmaşa: Eğitim programının tutarsız ve çelişkilerle dolu olduğunu, çocukların bu karmaşayı anlamlandıracak donanımda olmadığını savunur.
- Sınıftaki Yer: Öğrencilerin numaralandırılarak sınıflara ayrılması ve bu sayede kendilerine biçilen yere göre hareket etmeleri gerektiği fikri eleştirilir.
- İlgisizlik: Ders zilinin çalmasıyla öğrencilerin bir etkinlikten diğerine geçmeleri gerektiği, hiçbir işin tamamlanmaya değer olmadığı fikrinin yerleşmesine yol açtığı belirtilir.
- Duygusal Bağımlılık: Yıldız, kırmızı kalem, ödül ve cezalarla öğrencilerin iradelerinin baskılandığı ve duygusal bağımlılığın öğretildiği ifade edilir.
- Düşünsel Bağımlılık: Öğrencilerin kendi başlarına düşünmekten çok, ne yapmaları gerektiğinin onlara dikte edilmesine alışmalarının eleştirisidir.
- Koşullu Öz Saygı: Öz saygının dışarıdan onayla sağlandığı ve öğrencilere sürekli olarak dışarıdan gelen değerlendirmelere göre hareket etmelerinin öğretildiği belirtilir.
- Kimse Saklanamaz: Öğrencilerin sürekli gözlem altında tutuldukları ve gizlilik alanlarının bulunmadığı vurgulanır.
Evde Eğitim ve Alternatif Eğitim Yaklaşımları
Gatto, evde eğitimin sağladığı birebir öğretim, daha sağlam ebeveyn-çocuk ilişkisi ve olumsuz akran davranışlarından korunma gibi avantajlarına dikkat çeker. Evde eğitimi, öğrencilerin bireysel gelişimlerini destekleyen bir alternatif olarak ele alır.
Toplum ve Kültür Açısından Eğitim
Gatto’ya göre okullar, toplumun kültürel yapısının bir yansıması olarak, belirli bir insan tipi yetiştirmek amacı güder. Eğitim sisteminin sınırlarının devlet tarafından belirlenmesiyle çocuklar, toplumun genel ideallerine göre şekillendirilir ve farklı düşünceler pek fazla desteklenmez.
Eleştiriler ve Değerlendirmeler
Gatto’nun eğitim sistemi eleştirisi yoğun ve tekrar eden bir yapıya sahiptir. Kitapta, eğitimin olumsuz yanlarına sürekli vurgu yapılırken, alternatif çözümler ve eğitim sistemine olumlu katkılar hakkında daha fazla bilgi verilebilirdi. Kitap, eleştirel bakış açısı kazanmak isteyen okurlar için önemli bir kaynak niteliğinde olsa da, pratikte uygulanabilecek çözümler daha detaylı ele alınabilirdi.
Sonuç
“Aptallaştıran Eğitim”, eğitimin bireyler üzerindeki etkilerini derinlemesine ele alan ve sistemin olumsuz yanlarını vurgulayan önemli bir çalışmadır. Eğitim araştırmacıları, öğretmenler ve ebeveynler için sistemin çocuklar üzerindeki etkilerini sorgulatan bir kaynak olarak değerlendirilebilir. Eğitimde farklı bir perspektif sunan Gatto, bireysel düşünme becerileri gelişmiş, özgüven sahibi çocuklar yetiştirmek için mevcut eğitim anlayışının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.