5. Sınıf Fen Bilimleri Ayın Hareketleri ve Evreleri Konu Anlatımı

Ay, Dünya’nın tek doğal uydusu ve ona en yakın gök cismidir. Ay da Dünya gibi hareket hâlindedir. Ay; kendi etrafında dönme hareketi, Dünya etrafında ve Dünya ile birlikte Güneş etrafında dolanma hareketleri yapar.

Ay’ın kendi çevresinde bir tam tur dönmesi ile Dünya’nın etrafında bir tam tur dolanması aynı sürede; 27 gün 8 saatte tamamlanır. Bundan dolayı Dünya’dan bakıldığında Ay’ın hep aynı yüzü görülür. Ay’ın Dünya ile birlikte Güneş etrafındaki bir tam tur dolanma hareketi ise 365 gün 6 saatte tamamlanır. Ay’ın Evreleri Ay, ışık kaynağı değildir.

Ay, Güneş’ten aldığı ışığı yansıtır. Ay’ın Dünya etrafındaki dolanma hareketi sebebiyle Ay’ın ışık alan kısmı sürekli değişir. Bu da Dünya’dan bakıldığında Ay’ın farklı şekillerde görülmesine sebep olur. Ay yüzeyinin Dünya’dan gözlemlenen farklı şekillerine Ay’ın evreleri adı verilir. Yeni ay, ilk dördün, dolunay ve son dördün evreleri Ay’ın ana evreleridir. Ay’ın iki ana evresi arasında geçen süre bir haftadır.

Yeni ay: Ay’ın Güneş ile Dünya arasında yer aldığı evredir. Bu evrede, Ay’ın Dünyadan görülen yüzü Güneş ışığı almaz ve Ay Dünya’dan görülmez. İlk dördün: Güneş, Ay’ın Dünya’dan görülen yüzünün sağ kısmını aydınlatır. Bu evrede, Ay’ın yarım daire biçimde görülür. Dolunay: Ay’ın Dünya’dan görülen yüzünün tamamı Güneş ışığı alır. Bu evrede Ay, parlak ve daire şeklinde görülür. Son dördün: Ay’ın Dünya’dan görülen yüzünün sol kısmı aydınlanır. Bu evrede Ay, yarım daire biçimde görülür. Ay’ın ana evreleri arasında dört tane de ara evresi gözlemlenir.

  Yeni ay ile ilk dördün Evreleri arasında ters C şeklinde Hilal;  İlk dördün ile dolunay Evreleri arasında Şişkin Ay;  Dolunay ile son dördün Evreleri arasında Şişkin Ay;  Son dördün ile yeni ay Evreleri arasında da C şeklinde Hilal görülür. Ay’ın farklı evrelerde görünmesi periyodik olarak meydana gelen bir doğa olayıdır. Bu değişimler düzenli olarak 29 gün 12 saatte bir tekrar eder.