Çocuğum ibadet yapmayı istemiyor, ne yapmalıyım?
Çocukların ibadet alışkanlığı kazanması, onların psikolojik, sosyal ve manevi gelişimi açısından büyük önem taşır. Ancak, bir çocuğun ibadeti isteksiz yapması veya hiç yapmak istememesi, ebeveynleri endişelendirse de bu durumun doğrudan bir “problem” olarak görülmesi yerine, bir gelişim süreci olarak değerlendirilmesi daha sağlıklı olacaktır. Çocuklara ibadet alışkanlığı kazandırırken sevgi, merhamet, sabır ve anlayış temelinde bir yaklaşım benimsemek gerekir.
Çocuğa İbadet Sevgisini Kazandırmak İçin Neler Yapılabilir?
1. Örnek Olun, Zorlama Yapmayın
Çocuklar sözlerden çok davranışlara odaklanır. Onlara sürekli namaz kılmaları gerektiğini söylemek yerine, sizi huzur içinde ibadet ederken görmeleri daha etkili olacaktır. Ancak bunu bir baskı unsuru hâline getirmemek çok önemlidir. Dinin bir emirler bütünü olmaktan çok, bir huzur kaynağı olduğunu hissetmelidirler.
2. Sevdirerek ve Anlamlandırarak Öğretin
İbadetleri sadece “farz olduğu için” yaptığımızı söylemek yerine, çocuğa ibadetin ruhunu anlatmak gerekir. Namazın Allah ile bir buluşma olduğunu, duanın insanın içini rahatlatan bir huzur vesilesi olduğunu vurgulamak faydalıdır. Örneğin, çocuğa:
“Namaz kılınca içime bir ferahlık doluyor, sanki tüm yüklerimi bırakıyorum” gibi samimi ifadelerle yaklaşmak daha etkili olabilir.
3. Yaşına Uygun Bir Şekilde Sürece Dahil Edin
7 yaşındaki bir çocuğun ibadet anlayışı ile 12 yaşındaki bir çocuğun anlayışı farklıdır. Küçük yaşlarda oyunlaştırarak, hikâyeler anlatarak süreci eğlenceli hâle getirebilirsiniz. Örneğin, bir çocuk namaz kılmayı öğrenirken küçük bir seccade alabilir veya duaları ezberlerken birlikte tekrarlayabilirsiniz.
4. İbadetin Ödül ve Ceza Aracı Olmamasına Dikkat Edin
Çocuklara, “Namaz kılmazsan Allah seni cezalandırır” veya “Eğer namaz kılarsan Allah sana çok büyük ödüller verecek” gibi bir anlayış sunmak yerine, ibadetin bir zorunluluk değil, ruhu besleyen bir ihtiyaç olduğu anlatılmalıdır. Allah’ın rahmetini ve merhametini ön plana çıkaran bir dil kullanmak, çocuğun sevgiyle bağ kurmasına yardımcı olur.
5. İbadetin Bireysel ve Sosyal Faydalarını Açıklayın
İbadetlerin, kişinin iç huzurunu sağladığını, kötü alışkanlıklardan koruduğunu ve insana sorumluluk bilinci kazandırdığını örneklerle anlatabilirsiniz. Örneğin, sabah namazının insana disiplin kazandırdığını, oruç tutmanın sabrı öğrettiğini, zekâtın paylaşmayı teşvik ettiğini anlatabilirsiniz.
6. Dini Bilgileri Seviyesine Uygun Şekilde Anlatın
Çocuklar, soyut kavramları anlamakta zorlanabilirler. “Allah seni izliyor” demek yerine, Allah’ın her zaman insanın iyiliğini istediğini, dualarını duyduğunu, ona en güzel şekilde karşılık vereceğini anlatabilirsiniz.
7. Sabırlı ve Anlayışlı Olun
Çocuğun bir anda ibadet alışkanlığı kazanmasını beklemek gerçekçi değildir. Zamanla ve sevgiyle yönlendirerek, onun kendi isteğiyle ibadet etmesini sağlamalısınız. Bazen çocuklar ibadetten uzaklaşabilir, bu noktada sabırlı olup süreci zorlamadan devam ettirmek gerekir.
Sonuç:
Zorlama ve tehdit yerine sevgiyle, merhametle ve sabırla çocuğa yaklaşmak en doğru yoldur. Onun ibadeti bir zorunluluk olarak değil, bir huzur kaynağı olarak görmesini sağlamak esastır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), çocuklara dinî değerleri öğretirken onların yaşına, anlayışına ve ruh hâline uygun bir yöntem izlemiş, sevdirerek ve hikmetle yaklaşmıştır. Siz de çocuğunuza ibadeti bir yaşam biçimi olarak gösterir, baskı yapmadan güzel örnek olursanız, zamanla kendi isteğiyle ibadeti sevecektir.