Çocuklara paylaşma duygusu nasıl kazandırılır?

Çocuklara paylaşma duygusunu kazandırmak, onların sosyal ilişkilerinde daha uyumlu, empatik ve saygılı bireyler olmalarını sağlar. Paylaşma, bir çocuğun bencillikten uzaklaşıp başkalarının ihtiyaçlarını gözeten bir tutum geliştirmesi açısından önemlidir. Ancak paylaşma, doğal bir davranış olarak doğrudan çocuklarda var olmayabilir; öğrenilmesi ve pekiştirilmesi gereken bir değerdir. İşte çocuklara paylaşma duygusunu kazandırmanın yolları:

Model Olmak

Çocuklar, çevresindeki yetişkinleri gözlemleyerek öğrenirler. Ebeveynlerin ve diğer yetişkinlerin paylaşma konusunda iyi bir model olması, çocuk üzerinde büyük bir etki bırakır. Örneğin, anne-baba sofrada yemek paylaşırken ya da ihtiyaç sahibi birine yardım ederken bu davranışı açıkça ifade ederek çocuğa paylaşma örnekleri sunabilir. Çocuğa, “Bak, yiyeceğimizi birlikte paylaşıyoruz. Bu, birbirimizi ne kadar sevdiğimizi gösteriyor” gibi açıklamalar yapılabilir.

Paylaşmanın Güzelliğini Anlatmak

Çocuklara paylaşmanın ne kadar güzel bir davranış olduğu yaşlarına uygun bir dille anlatılmalıdır. “Paylaştığımızda arkadaşlarımız mutlu olur, biz de mutlu oluruz” ya da “Paylaşmak, Allah’ın sevdiği güzel davranışlardan biridir” gibi açıklamalar yapılabilir. Ayrıca paylaşmanın sadece maddi şeylerle sınırlı olmadığı, sevgi, zaman, bilgi gibi şeylerin de paylaşılabileceği vurgulanmalıdır.

Küçük Yaşta Alıştırma

Paylaşma eğitimi erken yaşta başlatılabilir. Özellikle 2-3 yaşından itibaren çocuklar paylaşma konusunda yönlendirilebilir. Örneğin, oyun oynarken oyuncaklarını arkadaşlarıyla ya da kardeşiyle paylaşması teşvik edilebilir. Ancak bu süreçte çocuğu zorlamak yerine, paylaşmanın doğal bir süreç olduğunu hissettirmek önemlidir.

Oyunlarla Paylaşmayı Öğretmek

Çocuklar oyun yoluyla daha kolay öğrenir. Ortak oyunlar, paylaşmayı öğretmek için harika bir araçtır. Örneğin, bir oyuncak ya da renkli kalem setiyle oynarken sırayla kullanma ya da birlikte paylaşma alışkanlığı kazandırılabilir. Bu tür oyunlar, çocuğun hem sabretmeyi hem de paylaşmayı öğrenmesine yardımcı olur.

Hikaye ve Masallardan Yararlanmak

Paylaşmanın önemini vurgulayan hikayeler ve masallar, çocuklara bu duyguyu kazandırmak için etkili bir yöntemdir. Örneğin, bir dostluk hikayesi ya da paylaşmanın güzelliklerini anlatan bir masal, çocuğun paylaşmanın olumlu yönlerini anlamasına yardımcı olabilir. Bu hikayelerden sonra, çocukla birlikte hikayenin mesajı hakkında konuşulabilir.

Paylaşmanın Sonuçlarını Göstermek

Çocuklara paylaşmanın sonuçlarını deneyimletmek önemlidir. Örneğin, çocuğun bir arkadaşına bir oyuncak verdiğinde arkadaşının nasıl mutlu olduğunu gözlemlemesi sağlanabilir. Çocuğa, “Bak, oyuncaklarını paylaştığın için arkadaşın ne kadar mutlu oldu. Şimdi daha güzel oynayabiliyorsunuz” gibi geri bildirimlerde bulunulabilir.

Paylaşma Fırsatları Yaratmak

Paylaşma alışkanlığını geliştirmek için çocuğa fırsatlar sunulmalıdır. Örneğin:

• Aile içinde yemek paylaşımı yapılabilir.
• Çocuğun fazla oyuncaklarını ya da giysilerini ihtiyacı olan çocuklarla paylaşması teşvik edilebilir.
• Birlikte yardımlaşma projelerine katılarak paylaşma pratiği yapılabilir.

Bencilliği Doğru Yönetmek

Küçük çocuklarda bencillik doğaldır ve onların gelişim sürecinin bir parçasıdır. Ancak bu davranışı eleştirerek ya da zorla paylaşmalarını sağlayarak çözmek yerine, neden paylaşmanın önemli olduğu sabırla anlatılmalıdır. Örneğin, çocuğun sevdiği bir oyuncağı paylaşmakta zorlandığını gördüğünüzde, “Sen bu oyuncağı çok seviyorsun, bu normal. Ama arkadaşınla oynadığında daha eğlenceli olabilir” gibi bir açıklama yapılabilir.

Teşvik ve Övgü

Çocuk paylaşma davranışı gösterdiğinde bu davranış mutlaka fark edilmeli ve övülmelidir. “Oyuncağını kardeşinle paylaştığın için çok mutluyum, bu çok güzel bir davranıştı” gibi ifadelerle çocuğun davranışı pekiştirilmelidir. Ancak ödüllendirme maddi olmaktan ziyade sevgi ve övgü temelli olmalıdır.

Manevi Boyutun Vurgulanması

Paylaşmanın İslam ahlakında önemli bir yere sahip olduğu çocuklara anlatılabilir. Zekat ve sadaka gibi ibadetlerin paylaşma kavramıyla bağlantılı olduğu belirtilerek, paylaşmanın Allah’ın rızasını kazandırdığı vurgulanabilir. Yaşına uygun bir şekilde Peygamber Efendimiz’in (sav) paylaşma konusundaki güzel örneklerinden bahsedilebilir.

Sonuç

Çocuklara paylaşma duygusu kazandırmak, onların hem manevi hem de sosyal gelişimini destekler. Bu süreç, sevgi ve sabırla ilerlemeli, çocuğun paylaşma konusunda olumlu bir tutum geliştirmesine yardımcı olunmalıdır. Çocuk, paylaşmanın mutluluğunu yaşayarak öğrenir. Anne-babaların ve eğitimcilerin tutarlı bir şekilde paylaşmayı teşvik etmeleri, bu değerin çocuğun hayatında kalıcı bir yer edinmesini sağlayacaktır.