Hz. Âdem (a.s.) ve Hz. Havva niçin cennetten çıkarılmıştır?
Hz. Âdem (a.s.) ve Hz. Havva, İslam inancına göre Allah tarafından yaratıldıktan sonra cennete yerleştirilmişlerdir. Ancak cennetteki bir yasak ağaca yaklaşmamaları gerektiği emredilmiştir. Allah, Hz. Âdem ve Hz. Havva’ya cennette diledikleri gibi yaşamalarını serbest bırakmış, fakat tek bir ağaca yaklaşmamalarını emretmiştir. Bu olay, insanlığın ilk imtihanı olarak kabul edilir.
Cennetten Çıkarılmalarının Sebebi
Cennetten çıkarılmalarının asıl sebebi, Allah’ın bu emrine uymamaları ve şeytanın vesvesesine kanmalarıdır. Şeytan, Allah’a karşı kibirlenip cennetten kovulduktan sonra, Hz. Âdem ve Hz. Havva’yı kandırmak için onlara vesvese vermeye başladı. Onlara, yasak olan ağacın meyvesinden yediklerinde ebedi olarak cennette kalacaklarını veya melek olacaklarını söyledi. Şeytan’ın bu aldatıcı sözlerine kanarak Hz. Âdem ve Hz. Havva, Allah’ın yasakladığı ağacın meyvesinden yediler. Bunun üzerine Allah, onları bu hatalarından dolayı cennetten çıkarıp yeryüzüne gönderdi.
Kur’an’da bu olay şöyle anlatılır:
“Dedik ki: Ey Âdem, şüphesiz bu (İblis), senin ve eşinin düşmanıdır. Sakın sizi cennetten çıkarmasın; yoksa bedbaht olursunuz.” (Taha, 20:117)
“Derken, şeytan onlara vesvese verdi ki, örtülü mahrem yerlerini açığa çıkarmak için kendilerine gizli kalan ayıp yerlerini onlara göstermek istedi ve dedi ki: ‘Rabbiniz size bu ağacı, sadece melek olmamanız yahut burada ebedî kalmamanız için yasakladı.’ Ve onlara: ‘Ben gerçekten sizin iyiliğinizi isteyenlerdenim.’ diye yemin etti. Böylece onları aldatarak düşürdü.” (A’raf, 7:20-22)
Sonuç Olarak Yeryüzüne Gönderilmeleri
Bu hatalarından sonra Hz. Âdem ve Hz. Havva pişman oldular ve Allah’a tövbe ettiler. Allah da onların tövbesini kabul etti, ancak cennetten çıkarılmalarını ve yeryüzüne gönderilmelerini kararlaştırdı. Buradaki imtihan, insanlığın dünyada sınanacağı ve Allah’a itaat edip etmeyeceği üzerine kurulu olan temel bir ders niteliğindedir.
“Şeytan ikisinin de ayaklarını kaydırdı ve onları bulundukları yerden çıkardı. Biz de: ‘Birbirinize düşman olarak inin! Yeryüzünde sizin için bir süreye kadar kalacak bir yer ve geçimlik vardır’ dedik.” (Bakara, 2:36)
Bu ayet, Hz. Âdem ve Hz. Havva’nın hataları sonucu yeryüzüne indirildiklerini, fakat bu hatalarının telafisi için Allah’ın tövbe kapısını açık tuttuğunu ve onları affettiğini gösterir.
Tövbe ve Bağışlanma
Cennetten çıkarılma bir ceza olarak görülse de, Allah’ın Hz. Âdem ve Hz. Havva’ya merhamet ederek onları tamamen terk etmediği, onlara tövbe etme ve doğru yola geri dönme fırsatı verdiği vurgulanır. Hz. Âdem ve Hz. Havva, yaptıkları hatanın farkına varıp Allah’a samimi bir şekilde tövbe etmişlerdir. Bu tövbe, Allah tarafından kabul edilmiştir.
“Âdem, Rabbinden bazı kelimeler aldı ve hemen tövbe etti. Çünkü O, tövbeleri kabul edendir, merhamet sahibidir.” (Bakara, 2:37)
İslami Anlamı
Hz. Âdem ve Hz. Havva’nın cennetten çıkarılma hikayesi, İslam’ın insanın fıtratı (yaratılışı) üzerine kurulu olduğunu ve insanın hata yapabilen bir varlık olduğunu öğretir. Ancak Allah, hatasından dönen ve samimiyetle tövbe eden kullarını bağışlayacağını vaat eder. Bu olay ayrıca şeytanın insana düşman olduğunu, onu Allah’ın yolundan saptırmak için her fırsatı değerlendirdiğini hatırlatır.
Bu olayda aynı zamanda, insanın dünya hayatının bir imtihan alanı olduğunu, Allah’a itaat ederek veya günaha düşerek bu imtihanı kazanma veya kaybetme durumunun bulunduğunu gösterir. Yeryüzü, Hz. Âdem’in çocuklarına da bir imtihan sahası olarak sunulmuştur, bu yüzden insan, Allah’a karşı sorumluluk bilinciyle yaşamalı ve O’nun buyruklarına uymaya çalışmalıdır.