Hz. Muhammed’in (s.a.v.) gençlerle olan iletişimi, İslam ahlakı ve evrensel değerler ışığında bir rehber niteliği taşır. O, gençlere her zaman büyük bir sevgi, merhamet ve sabırla yaklaşmış, onların hem dünyalarını hem de ahiretlerini güzelleştirecek öğütler vermiştir. Bu iletişimde öne çıkan temel ilkeleri şu şekilde özetleyebiliriz:
1. Sevgi ve Şefkat:
Peygamber Efendimiz (s.a.v.), gençlere karşı her zaman sevgi dolu bir yaklaşım sergilemiştir. Onların duygularını önemsemiş, hatalarını düzeltirken bile onları kırmamaya özen göstermiştir. Abdullah bin Abbas gibi genç sahabelere duyduğu sevgiyi ve onlara verdiği değeri her fırsatta göstermiştir.
2. Güven Verme:
Hz. Muhammed (s.a.v.), gençlere sorumluluk vererek onların kendilerine güvenmelerini sağlamıştır. Mus’ab bin Umeyr’i henüz genç yaşında İslam’ın temsilcisi olarak Medine’ye göndermesi, Usame bin Zeyd’i büyük bir orduya komutan tayin etmesi, onun gençlere ne denli güvendiğinin açık göstergeleridir.
3. Hoşgörü ve Anlayış:
Peygamber Efendimiz, gençlerin içinde bulunduğu dinamik, heyecanlı ve kimi zaman hata yapmaya yatkın hallerini anlayışla karşılamıştır. Bir genç, günaha düşme isteğini bile açıkça ifade ettiğinde, Peygamberimiz ona kızmamış; aksine, tatlı bir üslupla nasihat ederek onu bu düşünceden vazgeçirmiştir.
4. Eğitim ve Rehberlik:
Gençlere daima doğruyu öğreten bir rehber olmuştur. Onlara Allah’a olan kulluğu, ahlakî erdemleri ve insanlara faydalı olmayı öğretmiştir. “Ey gençler topluluğu! Sizden evlenme imkânına sahip olanlar evlensin.” (Buhari, Nikah, 2) hadisiyle, gençlerin ihtiyaçlarına duyarlı ve onları yönlendirici bir rol üstlenmiştir.
5. İstişare ve Katılım:
Hz. Muhammed (s.a.v.), gençleri karar alma süreçlerine dahil etmiş ve onların fikirlerine değer vermiştir. Bedir Savaşı öncesinde genç sahabelerle istişarelerde bulunmuş, bu sayede onların değerli bir birey olduklarını hissetmelerini sağlamıştır.
6. Sabır ve Motivasyon:
Peygamberimiz, gençlere sabırla yaklaşmış, onların hatalarını büyük bir anlayışla düzeltmiştir. Aynı zamanda onların ideallerini desteklemiş ve motivasyonlarını artırmıştır. Hz. Ali gibi genç sahabeler, onun rehberliğinde büyük işler başarmışlardır.
7. Adalet ve Eşitlik:
Peygamber Efendimiz (s.a.v.), gençlere adil davranmış ve kimseyi yaşından dolayı küçümsememiştir. Herkese eşit davranarak gençlere örnek olmuştur. Yaşlılara saygı gösterirken, gençlerin de haklarını korumuş ve onların toplum içindeki yerini sağlamlaştırmıştır.
8. Güzel Örnek Olma:
Hz. Muhammed (s.a.v.), gençlerin her zaman örnek alabilecekleri bir lider olmuştur. Onun hayatındaki sadelik, çalışkanlık, doğruluk ve merhamet, gençlere ilham kaynağı olmuştur.
Sonuç olarak, Hz. Muhammed (s.a.v.), gençlerin hem bireysel gelişimlerine hem de toplumsal sorumluluklarına katkıda bulunacak bir iletişim modeli ortaya koymuştur. Bu model, sevgi, sabır, güven, hoşgörü ve eğitim gibi değerler üzerine kuruludur. Bugün gençlerle sağlıklı bir iletişim kurmak isteyen herkes, onun bu eşsiz örnekliğinden ilham alabilir.