İLK DERSLERDE ÖĞRETMENLER NELER YAPMALI?
Çocuklar karakter analizinde sanıldığından daha başarılıdırlar. İlk beş dakika içinde karakteriniz hakkında fikir yürütmeye başlar, ilk dersin sonunda notunuzu verirler. İlk derste teorik bilgilere değil iletişim becerilerine, pedagojik bilgilere ve meslektaşlarınızın deneyimlerine daha fazla ihtiyaç duyarsınız.
Peki, öğretmenler ilk derslerde neler yapmalı?
1. Anlayışlı, sevgi dolu, öğrencilerini ve işini seven aynı zamanda önemseyen disiplinli bir insan olduğunuzu hissettirin. İlk ders dahi olsa sınıfa hazırlıklı girmeniz, ne yapacağınızın farkında olmanız, işinizdeki titizlik ve öğrencileri sıkmayan disiplinli davranışlarınız işinizi önemsediğinizi ifade eder. Siz öğretmenliğinizi önemsiyorsanız çocuklar da sizin dersinizde öğrenciliklerini önemserler.
2. Öğretmen olduğunuz için mutlu olduğunuzu, öğretmekten heyecan duyduğunuzu ve öğrencilerle birlikte zaman geçirmekten keyif aldığınızı onlara hissettirin.
3. Gülümseyin, gür bir sesle öğrencilerinizi selamlayın ve bakışlarınızla sınıfı ısıtın. Sınıfa girdiğinizde dik durun, yüzünüzü öğrencilere dönün, gülümseyin ve sevgi dolu bir ses ile onları selamlayın. Size ilk gereken onların kalpleridir. Samimi bir gülümseme ile onların kalplerini fethedebilirsiniz. Öğrenciler bakışlarınıza önemli anlamlar yüklerler. Gülümsemenin eşlik ettiği sıcak bir bakış sınıfınızı ısıtır, öğrencilerin gönlünü kazanmanıza fırsat verir.
4. Güzel giyinin ve bakımlı olun. Çocuklar dış görünüşe büyüklerden daha fazla dikkat ederler. Öğrenciler ilk derste öğretmenlerinin dış görünüşüne özen gösterip göstermediğini önemser ve bazı öğrenciler ders boyunca giyiminizin neredeyse her santimetre karesini incelerler. Öğretmenin saçının şeklinden tokasına, elbisesinin renginden düğmesine, ayakkabısının şeklinden boyasına kadar her şey öğrenciyi etkileyebilir.
5. Bilgi ve görgünüzle kaliteli ve keyifli dersler işleyeceğinizi hissettirin. Öğrenciler alanı dışında konularda bilgisi olan öğretmenlerden çok etkilenirler. Çocuklara nazik davranmak, onların birey olduğunu kabul ettiğini hissettirmek, onlara insan olarak değer vermek her zaman öğretmenin işini kolaylaştırır.
6. Güven verin ve onlara güvenin. Güven duygusu çocukları rahatlatır. Öğrenciler güvenli ortamlarda bulunmaktan keyif alırlar. Güven öğrenmeyi kolaylaştırır. İlk derste güven vermek için samimi ve dürüst olun, çelişkili ve tereddüt içeren konuşmalardan uzak durun. Ne yapmak istediğinizi ve öğrencilerden beklentilerinizi açık ve net olarak ifade edin. “Benim sağım solum belli olmaz, ne zaman ne yapacağım kestirilemez!” şeklinde öğrencileri tedirgin edecek söz ve imalardan kaçının.
7. Coşkulu ve heyecanlı bir ilk ders planlayın, latifelerle ortamı yumuşatın. İlk ders konu işlemeyin ama öğrencileri boş da bırakmayın. Anlatmak için mutlaka bir-iki fıkra, birkaç anı hazırlayın. Öğrencilere neler soracağınızı ve sohbeti nasıl yönlendireceğinizi önceden mutlaka planlayın. Beden dilinizi iyi kullanmayı ve ses tonunuzu iyi ayarlamayı sakın ihmal etmeyin.
8. Kendinizi tanıtın ve öğrencilerinizi tanımaya gayret edin. İsminizi, soy isminizi ve gerekli görüyorsanız iletişim bilgilerinizi tahtaya yazmanızı öneririm. Kendinizden fazla bahsetmeyin. Sadece öğretmenlik dışında uğraşlarınızdan kısaca bahsedebilirsiniz. Özel olmamak ve ayrıntıya girmemek şartıyla ailevi bilgilerinizden (evlilik-bekarlık durumunuz ve çocuklarınız gibi) kısaca bahsedebilirsiniz. Klasik tanışma tekniklerinden uzak durun ama alternatif ve eğlenceli tanışma tekniklerini kullanarak öğrencilerinizi tanımaya gayret edin. İnternette farklı tanışma etkinliklerine yazılı veya video olarak ulaşabilirsiniz.
9. Kolaylaştırın, müjdeleyin ve ümit verin. Öğrencilere biraz gayret ile herkesin konuları öğrenip başarılı olabileceğini söyleyin. Onlardan bu başarıyı beklediğinizi ve onlara inandığınızı hissettirin.
10. Yıl içinde nasıl bir yol izleyeceğinizi, ders işleme şeklinizi ve de derse ait müfredata çocukların nasıl bakmaları gerektiğini(‘Bakın bu sene bunu öğreneceğiz ve belki diğer alanlarda şuralarda kullanacağız’ gibi) ilk derste anlatın. Derse gelmeden önce yılın şemasını çizmiş ve emek vermiş öğretmene öğrencinin saygısı artar. Ayrıca her şeyi aklında oturtmuş öğretmen dersin içeriğine dair ‘Ben bu dersi başarabilirim!’ güvenini de öğrenciye verir. Elbette her şeyin sonunda ‘Ders planımıza (Biz dili ile çocuklara dersinizi benimsetirsiniz.) eklemek istediğiniz bir şey var mı?’ diye sormayı da unutmayın.
11. Öğrencilerin hoşuna gidecek, onları tanımanızı sağlayacak ve birbirinizden beklentilerinizin cevabını alacağınız sorular sorun. Mesela “Sizi bu yaz tatilinde en mutlu eden şey neydi?” sorusuna verilecek cevaplarla hem onlara keyifli kısa bir zaman yaşatabilir hem de siz öğrencilerinizi daha iyi tanıyabilirsiniz.
“Hangi öğretmenlerin dersinde kendini daha iyi hissedersin?”, “Başarılı olmak için benden ne beklersin?” ve “Seninle ilgili neyi bilmemi istersin?” gibi sorularla öğrencilerinizin isteklerini önemsediğinizi, onları tanımak istediğinizi ve keyifli bir ders için gereğini yapmak istediğinizi onlara gösterin.
12. Hareketli bir etkinlik yapın veya bir oyun oynayın, siz de mutlaka oyuna katılın. Mesela birbirini tanıyan öğrencilerden oluşan bir sınıfta “Bakalım birbirinizi tanıyor musunuz?” etkinliği yapabilirsiniz. Her öğrenci küçük bir kağıda bir arkadaşının bir özelliğini yazar. Kağıtlar karıştırılır, öğrenciler bir tanesini çekerek okur ve yazan özelliğin hangi arkadaşına ait olduğunu söyler. Bilenler oyuna devam eder bilemeyenler elenir veya başka bir şekilde etkinlik uygulanabilir.
13. Geleceği konuşun ve gelecek planları ile ilgili öğrencileri konuşturun. Geleceği konuşmak; gelecekte meydana gelmesi muhtemel bilimsel gelişmelerden bahsetmek ve geleceğin meslekleri ile ilgili bilgi vermek öğrencilerin ilgisini çeker ve onlar için çok önemlidir.
Değerli arkadaşım,
Her öğretmenin kişilik yapısı, becerileri, eğitime ve öğretmenliğe bakışı farklıdır. Bizim önerilerimiz genel olarak öğretmenlere yöneliktir. Siz bu önerilerden uygun gördüklerinizi uygulayabilir, kendi önerilerinizi de bizimle paylaşabilirsiniz.
Saygılarımla.
Muhammet YILMAZ
Öğretmen/Eğitimci-Yazar