İlk İnsan İlk Peygamber Hz. Adem (as)

İlk İnsan İlk Peygamber Hz. Adem (as)

“Rabbin meleklere, ‘Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım’ dedi.” (2:30)
“Ben kuru çamurdan, şekil verilmiş balçıktan bir insan yaratacağım. Ona şekil verip, ruhumdan üflediğimde hemen secdeye kapanın.” (15:28-29)
“Allah, insanı yaratmaya çamurdan başladı. Sonra onun neslini hakir bir sudan yarattı. Sonra onu şekillendirdi ve ona ruhundan üfledi. Ardından sizin için kulaklar, gözler ve gönüller yarattı.” (32:7-9)

Bütün bir kâinatı yoktan var eden Yüce Allah, ilk insan Hz. Adem’i (as) topraktan yaratmıştır. Yeryüzünün toprağından (edimü’l-ard) yaratıldığı için ona “Adem” adı verilmiştir. Kur’an’da Hz. Adem’in yaratılışı birçok surede ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. “Rabbin meleklere, ‘Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım’ dedi.” (2:30) ayeti, meleklere yeryüzünde bir halife yaratılacağının bildirilmesini içerir. Hicr suresinde ise, “Ben kuru çamurdan, şekil verilmiş balçıktan bir insan yaratacağım.” denilmiştir. Birinci ayetteki “halife” ifadesi burada “beşer” ifadesiyle yer değiştirmiştir.

Yüce Allah’ın halifeden kastı, beşer cinsidir. Bu ayetlerden, insanın meleklerden ve cinlerden sonra yeryüzünde yaratıldığını anlıyoruz. İnsan yaratılışı, “Ona şekil verip ruhumdan üflediğimde hemen secdeye kapanın.” (15:29) mealindeki ayetten anladığımıza göre iki aşamada gerçekleşmiştir. Birinci aşamada insanın bedeni yaratılmış ve şekillendirilmiş, ikinci aşamada ise ona ruh üflenmiştir. Beden, bugün insanoğlunda gördüğümüz bedendir. İnsan yaratılış süreci, Hz. Adem’den bu yana değişmemiştir. Nitekim “Allah insanı yaratmaya çamurdan başladı. Sonra onun neslini hakir bir sudan yarattı. Sonra onu şekillendirdi ve ona ruhundan üfledi.” (32:7-9) ayeti, hem ilk insanın hem de onun neslinin yaratılışındaki benzerliğe dikkat çeker.

İlk insan balçıktan yaratılmışken, diğer insanlar baba spermi ve anne yumurtasının birleşiminden oluşan bir sudan yaratılmıştır. Bu madde, yeryüzü cinsindendir. İlk insanın bedeninin yaratılıp sonra ruh üflenmesi gibi, ana rahminde de aynı süreç yaşanır.

İnsanın ruhu, İslam alimlerine göre, Allah’ın yoktan yarattığı mahlukat cinsinden bir varlıktır. “Ona ruhumdan üfledim.” ifadesi, yaratılmış ve Allah’a ait olan bir ruhun insana verilmesini ifade eder.

Hz. Adem’in yaratılışında meleklerin, “Yeryüzünde bozgunculuk çıkaracak ve kan dökecek bir varlık mı yaratacaksın? Biz seni tesbih ve takdis ediyoruz.” şeklindeki sorularına Allah, “Ben sizin bilmediklerinizi bilirim.” (2:30) şeklinde cevap vermiştir. Bu, insanın olumlu ve olumsuz yönlerine dikkat çeker. İnsan, kötülük yapma potansiyeline sahipken aynı zamanda iyilik, tesbih ve takdis etme kabiliyetine de sahiptir.

Allah, insana isimleri öğretmiş ve bu kabiliyetiyle meleklere üstün kılmıştır. Melekler, “Ya Rabbi, biz senin bize öğrettiğinden başka bir şey bilmeyiz. Sen her şeyi bilen ve hikmet sahibisin.” diyerek bu üstünlüğü kabul etmişlerdir.

Allah, Adem’e secde etmeleri için melekleri emretmiş, fakat cinlerden olan İblis, kendisinin ateşten yaratıldığını ve Adem’den üstün olduğunu öne sürerek secde etmemiştir. Bu, onun kibir ve isyanını göstermiştir. İblis, Allah’ın rahmetinden kovulmuş ve kıyamete kadar insan neslini yoldan çıkarmaya and içmiştir.

Daha sonra Allah, Hz. Adem ile aynı nefisten (aynı türden) bir eş olan Hz. Havva’yı yaratmıştır. İkisi cennete konulmuş, her şeyden faydalanmaları serbest bırakılmış ancak bir ağaca yaklaşmaları yasaklanmıştır. İblis, bu yasağı delmek için onları kandırmış ve yasak meyveden yemelerine sebep olmuştur. Bunun sonucunda Adem ve Havva, yaptıkları hatadan dolayı pişman olmuş ve Allah’a tövbe etmişlerdir.

Allah, Adem’e tövbe kelimelerini öğretmiş ve onların tövbesini kabul etmiştir. Ancak İblis, tövbe etmek yerine insanı suçlamış ve düşmanlık göstermeye devam etmiştir.

Adem ve Havva’nın çocukları, yeryüzünde çoğalmış ve insan nesli bu şekilde devam etmiştir. İlk sorun, oğulları Habil ve Kabil arasında yaşanan kıskançlık olmuş ve Kabil, Habil’i öldürmüştür. Bu olay, insanoğlunun kıyamete kadar sürecek olan mücadelesinin başlangıcı olmuştur.

Hz. Adem, peygamber olarak insanları doğru yola çağırmış ve tevhid mücadelesi vermiştir. Kaynaklara göre, Hz. Adem’in Şit adında bir oğlu olmuş ve ona ilahi bir kitap verilmiştir. Hz. Adem, ölümünden önce oğluna nasihat etmiş ve vefat ettiğinde bin yaşına yaklaşmıştır. Cenazesi, Hz. Şit ve diğer çocukları tarafından kaldırılmıştır. Meleklerin de defin işine katıldığı rivayet edilir. Onun nereye defnedildiği kesin olarak bilinmemektedir.