Işık kirliliği, gece gökyüzündeki doğal gözlemlemeyi zorlaştıran veya engelleyen yapay ışık kaynaklarının aşırı ve gereksiz yayılması olarak tanımlanır. Bu, şehirler, kasabalar ve diğer yerleşim alanlarındaki fazla, yanlış yönlendirilmiş veya gereksiz parlak aydınlatmalar sonucu meydana gelir. Işık kirliliği, geceleyin gökyüzünün doğal güzelliğini, yıldız gözlemlemeyi ve astronomik gözlemleri engelleyebilir.
Işık kirliliğinin ana nedenleri şunlar olabilir:
- Fazla Aydınlatma: Yerleşim alanlarında, sokak lambaları, reklam panoları ve binalar gibi birçok yerde aşırı parlak ışık kullanılması.
- Yanlış Yönlendirme: Aydınlatma ekipmanlarının yukarı doğru veya yana doğru yanlış yönlendirilmesi, ışığın gökyüzüne dağılmasına neden olur.
- Parlak Işıklı Reklam Panoları: Şehirlerde yaygın olan parlak ışıklı reklam panoları ve sokak aydınlatmaları, ışık kirliliğine katkıda bulunabilir.
- Işığın Aşırı Yayılması: Aşırı yayılan ışık, geceleri doğal karanlık ortamı bozar ve gökyüzündeki yıldızları görmeyi zorlaştırır.
- Köşe Dönüş Aydınlatması: Sokak köşelerinde gereksiz parlak aydınlatma kullanılması, gereksiz yere alanları aydınlatır ve çevredeki gökyüzünü etkiler.
Işık kirliliğinin çeşitli zararları vardır:
- Astronomi: Astronomlar, gözlemlerini gerçekleştirebilmek için doğal karanlık geceleri tercih ederler. Işık kirliliği astronomik gözlemleri zorlaştırabilir veya imkansız hale getirebilir.
- Ekoloji: Işık kirliliği, geceleyin faaliyet gösteren canlı organizmaları etkileyebilir. Bazı türler için gece karanlığı yaşamsal öneme sahiptir.
- Sağlık: Geceleyin aşırı parlak ışık, insanların uyku düzenini bozabilir ve uyku bozukluklarına neden olabilir.
- Enerji İsrafı: Fazla ve gereksiz aydınlatma enerji israfına neden olur, bu da enerji kaynaklarının gereksiz yere tükenmesine yol açabilir.
-
Işık kirliliğini önlemek için alınabilecek önlemler şunlardır:
- Geceleri aydınlatılması gerekmeyen yerlerin aydınlatılmaması: Geceleri aydınlatılması gerekmeyen yerler, aydınlatılmamalıdır.
- Aydınlatma armatürlerinin doğru yönlendirilmesi: Aydınlatma armatürleri, ışıklarını doğru yere yönlendirmelidir.
- Aydınlatma armatürlerinin kalitesinin yükseltilmesi: Kaliteli aydınlatma armatürleri kullanılmalıdır.
Işık kirliliği, günümüzde yaygın olarak görülen bir sorundur. Bu sorunun çözümü için, bireysel ve kurumsal olarak çeşitli önlemler alınabilir
Işık kirliliğini kontrol etmek ve azaltmak için doğru aydınlatma tasarımı, enerji tasarruflu ışık kaynakları kullanımı, aydınlatma ekipmanlarının doğru yönlendirilmesi ve gereksiz ışık kullanımının sınırlandırılması gibi tedbirler alınabilir. Bu, geceleyin gökyüzünün doğal güzelliğini ve çevre üzerindeki olumsuz etkileri azaltabilir.