İslam’da kadın, aile içinde önemli ve değerli bir role sahiptir. Aile, İslam’ın en temel yapı taşlarından biri olarak görülür ve ailedeki her bireyin belirli sorumlulukları vardır. Kadının aile içerisindeki sorumlulukları ve kocasına karşı görevleri, Kur’an ve sünnet çerçevesinde şekillenir. Bu sorumluluklar, sevgi, saygı ve karşılıklı haklar üzerine kuruludur.
1. Aile İçi Sorumluluklar:
İslam’da kadının aile içerisindeki sorumlulukları, hem evin düzeni hem de çocukların yetiştirilmesi gibi önemli görevleri kapsar:
- Ev İdaresi ve Düzen: İslam’a göre kadının ev içerisindeki en önemli görevlerinden biri, evin düzenini sağlamaktır. Bu görev, sadece fiziksel bir iş değil, aynı zamanda evde huzur ve sevgi ortamını oluşturmak anlamına gelir. Hz. Peygamber (s.a.v.), bir hadisinde şöyle buyurmuştur:
“Kadın, kocasının evinde bir yöneticidir ve sorumludur.” (Buhari, Nikah, 91; Müslim, İmaret, 20) Kadın, evin içinde sorumluluğunu taşıdığı işlerde adalet ve merhametle hareket etmeli, aile içi mutluluğun temininde önemli bir rol oynamalıdır.
- Çocukların Eğitimi ve Terbiyesi: Kadın, çocukların yetiştirilmesinde de çok önemli bir yere sahiptir. İslam, annelere çocukların dini ve ahlaki eğitimini vermelerini tavsiye eder. Annelik, çocuklara güzel ahlak ve değerleri öğretmekle büyük bir sorumluluktur. Çocuklar üzerinde annenin etkisi çok büyüktür; bu nedenle annenin örnek davranışlar sergilemesi büyük önem taşır.
- Ailede Huzur ve Barışın Sağlanması: Kadın, ailenin huzur ve düzenini korumak için çaba göstermelidir. Aile içinde sevgi, saygı, sabır ve hoşgörü gibi değerleri yaşatarak huzurlu bir ortam sağlaması, aile bireylerinin mutluluğunu artıracaktır.
2. Kadının Kocasına Karşı Görevleri:
İslam’da evlilik, karşılıklı hak ve sorumluluklar üzerine kurulmuştur. Kadının kocasına karşı görevleri ise Kur’an ve sünnet tarafından belirlenmiştir. Bu görevler, saygı ve sevgi üzerine temellendirilmiştir.
- İtaat ve Saygı: İslam’da kadın, kocasına saygılı olmalı ve meşru konularda ona itaat etmelidir. Meşru olan, Allah’ın ve Peygamber’in emirlerine aykırı olmayan konularda kocaya itaat, aile düzeninin korunması açısından önemlidir. Bu, baskıcı bir anlayış değil, karşılıklı sorumluluk ve anlayışla hareket etmeyi ifade eder. Hz. Peygamber (s.a.v.) bir hadisinde şöyle buyurmuştur:
“Kadın, kocasının rızasını kazanmadıkça Allah’ın rızasını kazanamaz.” (Tirmizi, Rada’, 10)
- Evlilik Bağını Korumak: Kadın, evlilik bağını korumak için sadakat, sevgi ve güven çerçevesinde hareket etmelidir. Hem kadın hem de erkek birbirine karşı sadık ve güvenilir olmalıdır. Evlilik, karşılıklı sevgi, saygı ve güven üzerine kuruludur; bu bağın korunması İslam’ın önem verdiği bir husustur.
- Kocanın Malına ve Namusuna Riayet: Kadın, kocasının yokluğunda malına, namusuna ve evine sahip çıkmalıdır. Bu, İslam’da kadının bir sorumluluğu olarak kabul edilir. Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:
“Salih kadınlar; itaatkârdırlar, Allah’ın korunmasını emrettiği şeyleri (kocalarının yokluğunda) korurlar.” (Nisa Suresi, 4:34)
- Eşler Arasında İyi İletişim: İslam, eşler arasındaki iletişimde şefkat ve merhametin olmasını emreder. Kadın, kocasına karşı saygılı ve anlayışlı olmalı, sorunların çözümünde yapıcı bir rol oynamalıdır. Karşılıklı iletişim, sevgi ve saygı bağlarını güçlendirir ve evlilikte huzur sağlar.
3. Kocasının Kadına Karşı Görevleri:
Kadının kocasına karşı görevleri olduğu gibi, kocanın da eşine karşı görevleri vardır. İslam’da evlilikte görevler karşılıklı olarak düzenlenmiştir. Koca, eşine iyi davranmalı, onun maddi ve manevi ihtiyaçlarını karşılamalıdır. Kur’an’da bu karşılıklı sorumluluklar şöyle ifade edilmiştir:
“Kadınların da (erkekler üzerinde) meşru hakları olduğu gibi, erkeklerin de onlar üzerinde hakları vardır.” (Bakara Suresi, 2:228)
Kısacası, İslam’da kadının aile içerisindeki sorumlulukları ve kocasına karşı görevleri, sevgi, saygı, sadakat ve itaat temelleri üzerine kuruludur. Kadın, ailede huzurun sağlanmasında, çocukların yetiştirilmesinde ve kocasına karşı sorumluluklarında aktif bir rol üstlenir. Aynı zamanda, kocası da eşine karşı merhametli, adaletli ve sevgi dolu olmalıdır.