Saimbeyli İlçesinin Tarihçesi
Saimbeyli’nin tarihinin bilgilerini daha çok ilçeyi ziyaret eden seyyahlardan öğrenilmiştir: V.Langlois (1852 -1853), Rahip Alishan (1800’lü yılların sonu), W. M.Ramsay (1800’lü yılların sonu), F.X. Schaffer (1900’lü yılların başı), C. Texier (19. yüzyılın ilk yarısı) gibi seyyahlar Saimbeyli’yi ziyaret etmiş ve ilçenin ekonomik ve sosyal yaşantısının yanısıra tarihsel dokusu ile ilgili bilgiler de vermişlerdir. İlçe 1800’lü yıllardan itibaren bu seyyahlarca Hadchin, Hadjine, Hacın, Hadschin ve Haçin olarak adlandırılmıştır. W. M. Ramsay ise ilçenin Roma ve Bizans Dönemleri’ndeki adının Badimon olduğunu yazmaktadır.
Çukurova Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Y. Doç. Dr. K. Serdar Girginer tarafından yürütülen ‘Adana İli ve Çevresi Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Projesi’ kapsamında ilçenin 2003 yılında çok kapsamlı ve titiz bir çalışmayla arkeolojik kültür envanteri çıkarılmış ve ilçeyle ilgili ilk bilimsel sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen veriler ışığında ilçe tarihinin Roma Dönemi’ne kadar uzandığı tespit edilmiştir.Bu çalışmada İlçede Roma, Bizans ve Ermeni Dönemi yerleşmelerine ait pek çok anıtsal eser tespit edilmiş ve ilçenin zengin kültürü Arkeolojik literatüre kazandırılmıştır.
I. Dünya Savaşı başlarında ise Osmanlı Devleti’nin zayıflamasından yararlanan Ermeniler bölgede sık sık isyan çıkartmışlar bunun üzerine Osmanlı Devleti’nin aldığı bir kararla Suriye içlerine iskana tabi tutulmuşlardır. Ancak I. Dünya Savaşı’nın sonucunda bölgenin Fransızlar tarafından işgal edilmesiyle Ermeniler geri dönmüşler ve ilçenin kurtuluşuna kadar Türkler üzerinde tehdit oluşturmaya devam etmişlerdir.
İlçe, Osmanlı Devleti zamanında Halep’e bağlı olan Maraş Sancağı’nın Elbistan Kazasına bağlı 40.000 nüfuslu bir yerleşmedir. Devlet, Sancak olan Belenköy Kaymakamlığına Kozanoğlu Sarı Ali Ağa’yı, ilçe olan Hacın Müdürlüğü’ne de kardeşi Samur Ağa’yı atadı. Günümüzde de varlığını sürdüren İslam Mahallesi bu dönemde kuruldu. Daha sonra 18 Ekim 1920 tarihinde Ermeni işğalinden kurtulan ilçe, bir süre Tufanbeyli ilçesine bağlı Doğanbeyli Köyü’nde kalmış 30 Aralık 1923 tarihinde toplanan Vilayet Meclisi’nin kararı ile Kurtuluş Savaşında büyük yararlılık gösteren Kozanlı Saim Bey’in adı ilçeye verilmiştir. 30 Aralık 1928 tarihinde ise ilçe merkezi Gürleşen Köyünden bugünkü ilçe merkezine taşınarak Saimbeyli ilçesi adıyla Adana İli’ne bağlanmıştır. 1929 yılında belediyesi kurulmuş, ilçe 1 Nisan 1958’de Tufanbeyli’nin ayrılmasıyla bugünkü halini almıştır.
Çukurova Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Y. Doç. Dr. K. Serdar Girginer tarafından yürütülen ‘Adana İli ve Çevresi Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Projesi’ kapsamında ilçenin 2003 yılında çok kapsamlı ve titiz bir çalışmayla arkeolojik kültür envanteri çıkarılmış ve ilçeyle ilgili ilk bilimsel sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen veriler ışığında İlçe tarihinin Roma Dönemi’ne kadar uzandığı tespit edilmiştir.
Bu çalışmada İlçede Roma, Bizans ve Ermeni Dönemi yerleşmelerine ait pek çok anıtsal eser tespit edilmiş ve İlçenin zengin kültürü Arkeolojik literatüre kazandırılmıştır.