Ya devlet başa ya kuzgun leşe
“Ya devlet başa ya kuzgun leşe” Türkçe’de sık kullanılan ve keskin bir kararlılığı ifade eden bir deyimdir. Bu deyim, iki seçenek sunar: ya güçlü ve üstün bir konuma gelmek (devlet başa geçmek) ya da başarısız olup kötü bir duruma düşmek (kuzgunlara yem olmak, leşe dönmek). Kısaca, ya başarıya ulaşmak ya da ağır bir yenilgiye uğramak anlamındadır.
Bu deyim, zor bir hedefe ulaşmak ya da hedefine ulaşamazsan çok ağır bedeller ödemek anlamına gelir. Özellikle büyük riskler almayı, fedakarlık yapmayı ve sonucunda ya büyük bir zafer ya da ciddi bir kayıpla karşılaşmayı göze almayı ifade eder.